Албадан хөдөлмөр-ийг өөрийн сонирхлоор бус мөн албадлагаар хийлгэсэн ажил гэж ойлгож болно. Албадан хөдөлмөр нь хүчирхийлэл, айлган сүрдүүлэх замаар, эсвэл өр, иргэний үнэмлэх барьцаалах, цагаачлалын албаныханд мэдэгдэнэ гэж сүрдүүлэх гэх мэт илүү далд арга хэрэгслээр албадан ажил хийлгэх нөхцөл байдлыгхэлнэ. Албадан хөдөлмөрт үл хамаарах хөдөлмөрийн төрлүүдэд: Цэргийн алба хаах, иргэний эрх үүргийн дагуу, хорих ангийн хөдөлмөр (тодорхой нөхцөлд), онцгой байдлын үед ажиллах (дайн, гамшиг, гал түймэр, үер, гамшиг, өлсгөлөн, газар хөдлөлт гэх мэт), Бага зэргийн нийтийн аж ахуйд оролцох (нийгмийн дотор). Олон Улсын Хөдөлмөрийн Байгууллагын Удирдах Зөвлөлөөс санаачилсан Албадан хөдөлмөрийн тухай конвенц (№ 29) нь албадан хөдөлмөрийг албадан болон заавал хийлгэх бүх хөдөлмөрийн хэлбэрийг хориглох замаар "албадан хөдөлмөр гэж хүнийг хүсэл зоригоос нь гадуур торгууль, шийтгэл ноогдуулахаар сүрдүүлэх, хүч хэрэглэх замаар хууль тогтоомж зөрчиж гүйцэтгүүлсэн аливаа ажил үйлчилгээг хэлнэ" гэж тодорхойлсон байдаг. Мөн Албадан хөдөлмөрийн тухай конвенцид хүнийг хууль бусаар албадан болон заавал хийлгэх…

Хамтын хэлэлцээр гэдэг нь хөдөлмөр эрхэлж буй хүмүүс үйлдвэрчний эвлэлээрээ дамжуулан ажил олгогчтойгоогэрээ хэлэлцээр хийж, цалин хөлс, тэтгэмж, цаг, чөлөө, ажлын болон хөдөлмөрийн аюулгүй байдлын журам, ажил, гэр бүлээ тэнцвэржүүлэх арга зам гэх мэт хөдөлмөрийн нөхцөлөө тодорхойлох үйл явц юм. Энгийнээр хэлбэл, хамтын хэлэлцээр нь хөдөлмөр эрхлэлтэнд тулгардаг асуудлуудыг шийдвэрлэх арга зам юм. Хамтын хэлэлцээрийн үр дүнд хөдөлмөр эрхэлдэг хүмүүс үйлдвэрчний эвлэлд элсэн өндөр цалин, илүү сайн тэтгэмж, аюулгүй ажлын байртай болж байна.  Олон Улсын Хөдөлмөрийн Байгууллагын Зохион байгуулах, хамтын хэлэлцээ хийх эрхийн тухай конвенцид эвлэлдэн нэгдэх, хамтын хэлэлцээр хийх эрх чөлөөний дүрэм, журмыг тогтоосон байдаг. Энэхүү конвенц нь ажилчдыг үйлдвэрчний эвлэлд элсэх, үйл ажиллагаанд оролцсон зэрэг хүчин зүйлсээс хамаарч ялгаварлан гадуурхахаас хамгаална. Цаашилбал, конвенцид хөдөлмөр эрхлэлтийг зохицуулах ажилчид болон ажил олгогчдын байгууллагуудын хамтын хэлэлцээрийн зарчмуудыг тусгасан байдаг.  Эвлэлдэн Нэгдэх Эрх Чөлөө болон Байгууллага Байгуулах Эрхийг Хамгаалах тухай конвенц болон Зохион Байгуулах, Хамтын Хэлэлцээ Хийх Эрхийг Хамгаалах тухай конвенцууд нь эвлэлдэн нэгдэх эрхийн суурь зарчмуудыг тодорхойлж өгдөг конвенцууд юм. Монгол Улсын 2021 оны…

Эвлэлдэн нэгдэх эрх чөлөө болон байгууллага байгууллах эрхийг хамгаалах гэдэг нь тухайн хүн нийтлэг ашиг сонирхолтой бусад хүмүүстэй нэгдэж хамтдаа ашиг сонирхлоо илэрхийлэх, сурталчлах, хэрэгжүүлэх болон м гэж тодорхойлж болно. Эвлэлдэн нэгдэх эрх чөлөө болон байгууллага байгуулах эрхийг хамгаалах тухай конвенц (№087) нь Олон улсын Хөдөлмөрийн Байгууллагын Удирдах Зөвлөл хуралдан санаачилсан үндсэн 8 конвенцийн нэг юм. Энэхүү баримт бичиг нь соёрхон баталсан улс, орнуудыг эрх баригчдын аливаа нөлөөллөөс ангид, ажил олгогч болон ажилчид өөрсдийн сонгосонбайгууллагад чөлөөтэй элсэх эрхийг хангах үүрэгтэй. Конвенц нь байгууллагын удирдлагыг сонгох, дотоод дүрэм журмыг боловсруулах эрхийг багтаасан ерөнхий дүрмийг байгууллагуудад тогтоож өгсөн байдаг. 2021 оны хөдөлмөрийн хуульд ажилчид болон ажил олгогчдын эрх үүрэг, үндсэн зарчмуудыг тодорхой болгосноор эвлэлдэн нэгдэх эрх чөлөө, байгууллага байгуулах эрхийг хамгаална. Ажилтан, ажил олгогч нь аливаа байгууллага, албан тушаалтнаас зөвшөөрөл авалгүйгээр эрх, хууль ёсны ашиг сонирхлоо төлөөлөн хамгаалахбайгууллага байгуулах, чөлөөтэй эвлэлдэн нэгдэх, үйл ажиллагаа явуулах, дүрмээ батлах болон төлөөлөгч сонгох эрхтэй. Түүнчлэн 2021 оны хөдөлмөрийн…

Олон Улсын Хөдөлмөрийн стандарт (ОУХС) нь ОУХБ-ын бүрэлдэхүүний (засгийн газар, ажил олгогчид, ажилчид) гаргасан хөдөлмөрийн үндсэн зарчим, эрхийг тодорхойлсон хууль эрх зүйн баримт бичиг юм. Эдгээр нь ОУХБ-ын гишүүн орнууд соёрхон баталж болох хууль ёсны хүчинтэй олон улсын гэрээ конвенц эсвэл заавал дагаж мөрдөх үүрэг хүлээдэггүй зөвлөмжүүд юм. Ихэнх тохиолдолд конвенцид нэгдэн орсон улс орнуудын дагаж мөрдөх үндсэн зарчмуудыг тусгасан байдаг бол харин холбогдох зөвлөмж нь бие даасан байж болдог (ямар ч конвенцид хамааралгүй). ОУХС-ууд нь Олон Улсын Хөдөлмөрийн Бага Хурлаар (ОУХБХ) батлагддаг бөгөөд гишүүн улсууд, эрх бүхий байгууллага (ихэвчлэн Засгийн газар)-д өргөн мэдүүлэх ёстой. Конвенцийн хувьд энэ нь соёрхон…